Tài liệu gồm 42 trang, bao gồm tóm tắt lý thuyết, các dạng bài tập và bài tập tự luyện chủ đề thu thập và biểu diễn dữ liệu môn Toán 7, có đáp số và hướng dẫn giải.
BÀI 1. THU THẬP VÀ PHÂN LOẠI DỮ LIỆU.
Dạng 1. Phân loại dữ liệu.
Phương pháp giải: Để phân loại dữ liệu, ta kiểm tra xem dữ liệu nào có thể cân, đong, đo, đếm, xác định, tính toán, … được và được thể hiện bằng các giá trị số thì được gọi là số liệu hay dữ liệu định lượng. Dữ liệu không là số liệu thì là dữ liệu định tính.
Dạng 2. Xác định cách thu thập dữ liệu phù hợp.
Phương pháp giải: Để xác định được cách thu thập dữ liệu phù hợp ta thường dựa vào đối tượng thu thập dữ liệu và loại thông tin thu thập.
+ Nếu đối tượng thu thập dữ liệu không phải là người thì nên dùng phương pháp quan sát hoặc làm thí nghiệm để thu thập dữ liệu.
+ Nếu đối tượng thu thập dữ liệu là người và thông tin thu thập liên quan đến các ý kiến cá nhân, quan điểm mỗi người thì dùng phương pháp khảo sát (lập phiếu hỏi) để thu thập dữ liệu.
+ Nếu đối tượng thu thập là người nhưng thông tin thu thập liên quan đến các hoạt động, hành vi, … thì cũng có thể dùng phương pháp quan sát để thu thập dữ liệu.
+ Nếu dữ liệu là kiến thức phổ biến hay thông tin khoa học thì có thể thu thập bằng phương pháp tìm kiếm qua các tài liệu trên sách, báo, truyền hình, internet.
Dạng 3. Xác định tính đại diện của dữ liệu.
Phương pháp giải: Để xác định xem dữ liệu thu được có đảm bảo đại diện cho toàn bộ đối tượng đang được quan tâm hay không, chúng ta cần xem xét đối tượng khảo sát để thu thập dữ liệu ấy có được lấy ngẫu nhiên từ toàn bộ đối tượng được quan tâm hay không.
+ Nếu đối tượng khảo sát được lấy ngẫu nhiên từ toàn bộ đối tượng quan tâm thì dữ liệu thu được là đảm bảo tính đại diện.
+ Nếu đối tượng khảo sát không được lấy ngẫu nhiên từ toàn bộ đối tượng quan tâm hay chỉ lấy ở một tập hợp con của tập hợp các đối tượng quan tâm thì dữ liệu không đảm bảo tính đại diện.
BÀI 2. BIỂU ĐỒ HÌNH QUẠT TRÒN.
Dạng 1. Đọc và mô tả dữ liệu trong biểu đồ hình quạt tròn.
Phương pháp giải: Để đọc và mô tả được dữ liệu trong biểu đồ quạt tròn, ta cần đọc các thông tin trong biểu đồ như tiêu đề, chú giải, tỉ lệ trên các hình quạt tròn, … và rút ra được biểu đồ thể hiện thông tin gì, có các thành phần nào, chiếm tỉ lệ bao nhiêu phần trăm.
Dạng 2. Vẽ biểu đồ hình quạt tròn.
Phương pháp giải: Để vẽ được biểu đồ hình quạt tròn, ta thường làm như sau:
+ Bước 1. Tính tỉ lệ phần trăm từng phần so với tổng thể.
+ Bước 2. Biểu diễn từng phần theo tỉ lệ phần trăm tương ứng. 100% ứng với cả hình tròn, tương ứng hình quạt có góc 360 độ; 1% ứng với hình quạt tròn có góc 3,6; a% ứng với hình quạt tròn có góc 3,6a.
+ Bước 3. Bổ sung tên biểu đồ, chú thích và tô màu để phân biệt các phần.
Dạng 3. Phân tích dữ liệu trong biểu đồ hình quạt tròn.
Phương pháp giải: Để phân tích được dữ liệu trong biểu đồ hình quạt tròn, ta thường lưu ý những thông tin sau:
+ Tỉ lệ phần trăm của phần chiếm nhiều nhất, ít nhất so với tổng thể.
+ Tổng tỉ lệ phần trăm của các thành phần chiếm đa số để thấy được những thành phần chủ yếu.
+ Từ tỉ lệ phần trăm của từng thành phần có thể dự báo được số lượng tương ứng với từng thành phần khi xét một số lượng tổng thể khác.
BÀI 3. BIỂU ĐỒ ĐOẠN THẲNG.
Dạng 1. Đọc và mô tả dữ liệu trong biểu đồ đoạn thẳng.
Phương pháp giải: Để đọc và mô tả được dữ liệu trong biểu đồ đoạn thẳng, ta cần đọc các thông tin trong biểu đồ như tiêu đề, chú giải, số liệu trong từng thời điểm, xu hướng của các đại lượng … và rút ra được kết luận các đại lượng thay đổi như thế nào theo thời gian.
Dạng 2. Vẽ biểu đồ đoạn thẳng.
Phương pháp giải: Để vẽ được biểu đồ đoạn thẳng thể hiện sự thay đổi của một hay nhiều đại lượng theo thời gian, ta thường làm như sau:
+ Bước 1. Vẽ trục ngang biểu diễn thời gian, trục dọc biểu diễn số liệu của các đại lượng.
+ Bước 2. Biểu diễn từng số liệu của mỗi đại lượng tương ứng theo từng thời điểm.
+ Bước 3. Nối các điểm liên tiếp biểu diễn số liệu của cùng một đại lượng với nhau.
+ Bước 4. Chú thích cho các trục, điền giá trị tại các điểm (nếu cần), đặt tên cho biểu đồ, tô màu các đoạn thẳng nối để phân biệt các đại lượng với nhau.
Dạng 3. Phân tích dữ liệu trong biểu đồ đoạn thẳng.
Phương pháp giải: Để phân tích được dữ liệu trong biểu đồ đoạn thẳng, ta thường lưu ý những thông tin sau:
+ Những thời điểm mà đại lượng đạt giá trị cao nhất, thấp nhất.
+ So sánh các giá trị của cùng một đại lượng ở các thời điểm khác nhau.
+ So sánh các giá trị của các đại lượng tại cùng một thời điểm.
+ Khoảng thời gian mà đại lượng thay đổi nhiều nhất.
+ Xu thế thay đổi giá trị của đại lượng, tăng dần hay giảm dần, có biến đổi theo chu kỳ hay không.
File WORD (dành cho quý thầy, cô): TẢI XUỐNG
